30 жыл ішінде Қазақстанның құрылыс секторындағы өзгерістер: Конституция күніне қысқаша шолу
Конституцияның қабылдануы – еліміздің және әрбір азаматтың даму векторын айқындайтын ең маңызды қадам. Экономиканы, мемлекеттің ішкі құрылымын өзгертуге, көрші елдермен тату көршілік қарым-қатынасты сақтауға бағытталған реформалар құрылыс саласын да айналып өткен жоқ. Отыз жылға жуық уақыт ішінде бұл сала азиялық аймақта орасан зор серпіліс жасап, оның шекарасынан тыс жерлерде Қазақстанның беделін арттырды. Әңгіме жобалардың саны туралы ғана емес, сонымен қатар инновациялық технологиялар, өз әзірлемелері, дизайнға цифрлық тәсіл мен жасанды интеллект енгізу туралы болып отыр.
Смарт технологияларды енгізу
Қазақстандық компаниялар смарт-жобаларға көптен бері инвестиция салып келеді. Аудан 2014-2016 жылдары белсенді игерілді, сол кезде құрылыс саласына цифрлық технологияларға 40 миллиард теңгеден астам қаржы бөлінді. Инвестициялар ең алдымен шығындарды азайтуға, құрылыс жобаларының сапасын жақсартуға және түпкілікті тұтынушының қажеттіліктерін қанағаттандыруға пайдаланылады.
Бүгінгі күні ғимараттың сейсмикалық төзімділігін тексеру үшін оны бұзудың қажеті жоқ, сандық егіз жасау жеткілікті. BIM технологиялары ғимаратты салу алдында оның функционалдығын тексеруге мүмкіндік береді.
Ал егер бұрын «ақылды үй» жүйесі оқшауланған жобаларда болған болса, 10 жылдан кейін жағдай айтарлықтай өзгерді. Бүгінгі күні бейнебақылау, жылу жүйелерін бағдарламалық қамтамасыз етуді басқару немесе саусақ ізімен қол жеткізу үшін мобильді қосымшаларды пайдалану ғажап емес. Ғимараттағы көптеген процестерді қашықтан басқаруға болады: есіктерді ашудан, температураны немесе ылғалдылықты бақылаудан, төтенше жағдай кезінде қызметтерге сигнал беруге дейін.
Жасыл құрылыс
Ресурстарды тұтынуды азайту және қоршаған ортаны қорғау мәселелері бүгінде бүкіл әлемде өзекті болып отыр. Қазақстанның жауапты құрылысшылары жобаларына «жасыл» құрылыс қағидаттарын енгізе отырып, шетелдік әріптестерінің бастамасын қолдады. Ғимараттарды жобалау, салу және пайдалану кезінде BREEAM, DGNB, LEED халықаралық стандарттары қолданылады. Экологиялық құрылыстың негізгі принциптері:
Қауіпсіз материалдарды пайдалану.
Құрылыс процесіне инновациялық тәсілді енгізу.
Қалдықтарды азайту және қайта өңдеу мәселесін шешу.
Ғимараттарды салу және пайдалану кезінде ресурстарды азайту және шығындарды азайту.
Қоршаған ортаның ластануын азайту.
Мұндай нысандар Қазақстанның көрші елдер алдындағы беделін арттырып қана қоймай, сапаның кепілі болып табылады. Жасыл құрылыс әлі кең таралмағанымен, пайда болған тенденция экологиялық таза ғимараттарға қызығушылықтың артып келе жатқанын көрсетеді.
Орталықсыздандыру
Тұрғын үй кеңістігін ұйымдастырудың жаңа идеялары қала құрылысына және азаматтардың өмір сүру деңгейін арттыруға ерекше үлес қосты. Осылайша, жаңа ықшамаудан тұрғындары көп уақыт шығынынсыз күнделікті тұрмыстық қажеттіліктерін қанағаттандыруға мүмкіндік алды. Тұрғын үй кешендерінің аумағында және жаяу қашықтықта жаңа балабақшалар мен мектептер салынып, медициналық, спорттық, қаржылық мекемелер ашылып жатыр.
Бұл тәсіл өз кезегінде қаланың көлік жүйесіне түсетін салмақты жеңілдетеді. Жауапты құрылыс салушылар жаңа шағынаудандарды жобалау кезінде көліктің қолжетімділігін қамтамасыз етеді, бұл ішкі көші-қонды азайтады және қалалар мен жалпы республиканың экономикалық өсуіне ықпал етеді.
Ғимарат макетіндегі озық идеялар
Ғимараттардың ішкі көрінісі де түбегейлі өзгерістерге ұшырады. Республика тәуелсіздік алған тұста жеке макеттер ғылыми фантастика саласына жат нәрсе болды. Қазіргі уақытта коммерциялық үй-жайлардың иелері ғана емес, қарапайым азаматтар да баспана таңдауда даралықты атап өтуге тырысады. Заманауи макеттер кеңестік дәуірдегі ғимараттарға мүлдем қарама-қайшы. Оқшауланған бөлмелер, кең залдар, қоймалар мен киім-кешек бөлмелері енді беделді пәтерлердің артықшылығы емес. Шаршы метрлерді ұтымды пайдалану арқылы функционалдық орналасу тіпті эконом-класстағы үйлерде де қолданылады.
2000 жылдардан бастап бұрыштардың, ішкі баспалдақтардың және панорамалық терезелердің болмауы түріндегі эксклюзивті макеттер мен стандартты емес шешімдердің үрдісі басталды. Екі қабатты пәтерлер пайда болады. Әзірлеушілер үй-жайларды аймақтарға бөлуді иелеріне қалдырып, ішкі бөлімдерден бас тарта бастады. Стандартты макеттер тапсырыс берушінің қиялына орын қалдырып, өткеннің еншісінде.
Өнеркәсіп жетістіктері
Қазақстандық жобалар шетелдік әріптестердің құрметі мен таңданысын тудырады. Еуропалық халықаралық марапаттарға ие болған нысандардың арасында:
Алматыдағы коттедждік үйлер автономды жылытуы және жыл бойы өзін-өзі энергиямен қамтамасыз ету.
Тұтынуды жабатын энергия шығыны нөлдік ғимараттар.
Қарағандыдағы ресурстарды тұтынудың тағы 70%-ын қамтитын энергияны үнемдейтін техно-үйлер.
Ал энергия үнемдейтін әлеуеті бар жылжымайтын мүлік құрылыс нарығына енді ғана еніп жатқанымен, олар қазірдің өзінде сатып алушылар мен инвесторлардың қызығушылығын тудырып отыр.
Жоғары нәтижелерге қол жеткізген кезде Қазақстан Республикасының құрылыс компаниялары тоқтап қалмай, халықаралық холдингтер мен корпорациялар құрып, өндірістік циклды кеңейтіп, сол арқылы елге сыртқы инвестиция тартуы маңызды. Бұл өз кезегінде Қазақстанның жалпы экономикалық жағдайына да, қазақстандықтардың өмір сүру деңгейіне, жалақысына және жұмыс орындарының санына да оң әсерін тигізеді.
