Алаяқ риэлторды қалай анықтауға болады: неден сақ болу керек
Алаяқтар ең тиімді салаларда белсенділік танытады. Ал Қазақстанда тұрғын үй құрылысы шарықтау шегіне жеткенін білесіздер. Сондықтан риэлторға сену немесе сенбеу мәселесі сатып алушылар мен жалға алушылар арасындағы негізгі сұрақтардың бірі болып табылады. Біз сізге осы мақалада алаяқтардың құрбаны болмау туралы айтатын боламыз.
Алаяқтық схемалар
Алдымен алдаудың «зиянсыз» нұсқасын қарастырайық:
Нақты емес объектілер. Бұл жосықсыз агенттер арасында ең көп таралған әдістердің бірі. Риэлтор клиенттерді қызықтыру үшін тартымды хабарландыруды орналастырады, бірақ ол шындыққа сәйкес келмейді. Мүлікті көрсетуді сұрағанда, өтініш беруші пәтер сатылды деген жауап алады, бірақ басқа ұсыныстар көп. Осылайша, риэлтор болашақта ақша табуды жоспарлайтын клиенттік базаны дамытады.
Меншік иесінің ауысуы. Сатып алушылар көбінесе комиссиялық төлемдерді болдырмау үшін үйді иесінен іздейді. Хабарландыру авторымен кездескенде пәтер басқа адамға тиесілі болып, сатып алушы айлакер делдалға тап болады.
Психологиялық трюктар. Жылжымайтын мүлік жөніндегі кеңесшілер көбінесе клиенттерге ең нашар нұсқаларды көрсетеді, осылайша олар «контрастта ойнай» және жоғары бағамен жақсырақ мүлікті ұсына алады. Немесе олар «хайп» көрінісін жасау үшін жалған сатып алушыларға жүгінеді.
Бұл трюктар заңды түрде жазаланбайтынына қарамастан, олар өтініш берушінің уақытын ысырап етеді, көңілін қалдырады және, мүмкін, шынымен қызықты объектіні барабар бағамен сатып алу мүмкіндігін жоққа шығарады.
Бірақ «қара» схемаларға жүгінетін одан да қауіпті алаяқтар бар:
Қате жасалған келісім-шарт. Мысалы, консультант шартта өз қызметтерінің тізімін көрсетпейді, өзін жай ғана «сатып алуға көмектесу»/«объектіні көрсету» деген сөзбен ғана шектейді, т.б. Кейіннен, егер сатып алушы агенттің біліксіздігіне байланысты қызметтерден бас тартса, соңғысы оның «жұмысына» сыйақы талап етіп, сотқа жүгіне алады.
«Проблемалық» пәтерлерді сату. Прокси арқылы жасалған мәмілелер ең қауіпті болып саналады. Егер нақты меншік иесі немесе оның туыстары/мұрагерлері мәмілеге қарсылық білдіруді шешсе, олардың сотта жеңіске жету мүмкіндігі жоғары. Ал сатып алушы баспанасыз, ақшасыз қалады.
Сатып алу бойынша кеңестер
Қол қою алдында келісім-шартты мұқият оқып шығыңыз. Құжатта тараптардың ұғымдары, олардың тіркеу мекенжайлары, міндеттері, құқықтары, жауапкершілігі, қызметтердің құны және төлем шарттары болуы керек.
Риэлтордың құжаттарын, біліктілік сертификатының болуын және жұмыс істеуге рұқсатын тексеріңіз.
Қызметтер үшін төлемді екі бөлікке бөліңіз: аванстық төлем және транзакциядан кейінгі негізгі төлем.
Сатып алынатын мүлік үшін сатушының құжаттары мен құжаттарын тексеріңіз.
Сатушының отбасылық жағдайына ерекше назар аударыңыз: ол некеде тіркелген бе, кәмелетке толмаған балалары бар ма.
Адвокатпен байланысуға дайын болмасаңыз, Интернеттегі жалпыға қолжетімді ақпарат тексеруге көмектеседі. Сертификатталған брокерлердің тізімін Қазақстан риэлторларының біріккен қауымдастығынан табуға болады. Агент туралы мүмкіндігінше көбірек ақпарат жинаңыз. «Сәтсіз» ынтымақтастық ауыр зардаптарға әкелуі мүмкін және қатенің құны тым жоғары болады.
