Қазақстанда бір жыл ішінде жаңа баспана бағасы қалай өзгерді
Стратегиялық жоспарлау және реформа агенттігінің Ұлттық статистика бюросының мәліметінше, өткен жылдың қыркүйегімен салыстырғанда жаңа тұрғын үй бағасы бір жылда 5,7 пайызға өссе, қайталама нарықтағы пәтерлердің бағасы 3,9 пайызға төмендеген. 2023 жылдың қыркүйегінде жайлы тұрғын үйді жалға алу өткен жылдың сәйкес айымен салыстырғанда 0,2%-ға төмендеді.
Еліміздің әртүрлі аймақтарында жыл ішінде бастапқы тұрғын үй нарығында бағаның айтарлықтай өсуі байқалды. Мәселен, Павлодар, Семей және Ақтау қалаларында сәйкесінше 18,9%, 16% және 11,7% өсті. Қайталама тұрғын үй нарығында бағаның ең жоғары өсу қарқыны Семей (25,3%), Қызылорда (14,6%) және Талдықорған (9,7%) қалаларында байқалады. Жалға берілетін тұрғын үй нарығына келетін болсақ, бағаның ең көп өсуі Қарағандыда (24,8%), Қонаевта (24,6%) және Қызылордада (22,5%) байқалады.
2023 жылдың қыркүйегінде жылжымайтын мүлік нарығында 35 398 тұрғын үйді сатып алу-сату мәмілесі тіркелді. Оның 8 815 мәміле жеке тұрғын үйлерге, 26 583 көпқабатты үйлердегі пәтерлерге қатысты. 2023 жылдың тамызымен салыстырғанда транзакциялар саны 8,8%-ға (38 810-нан 35 398-ге дейін) азайды. Мәмілелердің ең көп саны Астана (6 731 – 19%) және Алматы (6 436 – 18,2%) қалаларында, сондай-ақ Қарағанды облысында (3 041 – 8,6%) аяқталды. Мәмілелердің ең аз саны Ұлытау облысында тіркелген – небәрі 319 бірлік (0,9%).
Қыркүйек айында 2023 жылдың тамызымен салыстырғанда көрсеткіш 8,6%-ға өскен Алматы қаласы мен 2,6%-ға өскен Батыс Қазақстан облысын қоспағанда, республиканың барлық аймақтарында төмендеу байқалды. Ең елеулі төмендеу транзакциялар саны 26,4%-ға азайған Солтүстік Қазақстан облысында, сондай-ақ Ұлытау облыстарында (төмендеу 22,2%-ға) және Қостанай облысында (19,4%-ға) тіркелді.
Көппәтерлі үйлердегі тұрғын үй транзакцияларының жалпы саны 2023 жылғы тамызбен салыстырғанда 7,3%-ға (2 086 транзакция) азайды. Қыркүйек айында пәтерлер бойынша 26 583 операция аяқталды, бұл жалпы көлемнің 75,1%-ын құрады. Астана (24,8%) қалалары (24,8%), Алматы (22,1%) және Қарағанды облысы (9,4%) көппәтерлі үйлердегі тұрғын үйлерді сатудың негізгі аймақтары болып табылады. Сату саны бойынша 1 бөлмелі пәтерлер көш бастап тұр, қыркүйекте олар бойынша 10 184 транзакция жасалды.
Жеке үйлер бойынша өткен айда транзакциялар саны 13,1%-ға (1326 транзакция) азайып, 8815-ке жетті.Тек Астанада (15,7%-ға өсіммен), Алматыда (1,4%-ға өсіммен) және Батыс Қазақстанда (1,4%-ға өсіммен) 6,4%-ға өсті, Түркістан (2,7%-ға өсумен) облыстары оң динамика көрсетті. Ең жоғары төмендеу деңгейі Солтүстік Қазақстан облысында – 34,1%.
Тұрғын үйді сатып алу-сату операцияларының саны 2023 жылдың қыркүйегінде өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 2,3%-ға азайып, 36 241 транзакцияны құрады.
Ең төменгі көрсеткіш Түркістан облысында тіркелді – теріс 26%. Бағаның айтарлықтай өсуі Солтүстік Қазақстан облысында – 22,1%-ға тіркелді. Бұл ретте 2023 жылғы қаңтар-қыркүйек аралығындағы транзакциялар динамикасының 2022 жылғы қаңтар-қыркүйекпен салыстырғанда 26,4%-ға төмендеуі байқалады.
Қазақстан Республикасы АПСР Ұлттық статистика бюросы ай сайын нарықтағы тұрғын үй бағасына мониторинг жүргізеді. Баға индекстері облыс орталықтары мен Астана, Алматы, Шымкент қалалары бойынша мәліметтерді іріктеп байқау негізінде қалыптастырылады.
Жаңа тұрғын үйлерді сату туралы ақпаратты алу үшін жылжымайтын мүлікті сататын құрылыс ұйымдарының деректері пайдаланылды. Маңызды фактор – әрлеу әр түрлі тұрғын үйлердің бағасын ескеру. Пәтерлерді қайта сату және жайлы тұрғын үйді жалға беру мәселесіне келетін болсақ, деректер интернет-порталдардағы және БАҚ-тағы жарнамалардан алынды. Бағаларды есептеу үшін бір, екі және үш бөлмелі пәтерлер бойынша ұсыныстар ескерілді.
