Қоныссыз қоныс аудару: Петропавлда Солтүстік Қазақстан облысының әкіміне қатысты жанжал шықты.
Желтоқсан айының басында Петропавлда облыс әкімі Ғауез Нұрмұхамбетов қала тұрғындарына жалға берілетін және коммуналдық үйлердегі пәтерлердің кілттерін салтанатты түрде табыс етті. Алайда арада бір ай өтсе де ешкім көшіп келмеді. «Береке» ықшам ауданындағы алты көпқабатты үй қаңырап бос, кіре беріс есіктеріне құлып орнатылған.
Қала тұрғыны Оксана Титенок жетім және ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар санатына жатады. Бойжеткен 15 жылдан бері баспана кезегінде тұрған. Ол алты арендалық және коммуналдық үйдің бірінен көптен күткен пәтерді алуы тиіс болғандардың бірі.
– Қараша айында кейбір жігіттерді тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық бөлімінен шақырып, жетіспейтін құжаттарын әкелуді, анықтамаларды, мысалы, мекенжай анықтамаларын, балалардың тууы туралы, ажырасу немесе некеге тұру туралы анықтамаларды алып келуді сұрады. Барлығын әкеліп, тапсырысты сұрадық. Біз, әрине, веб-сайтты қараймыз, бірақ біз олардың дерекқорынан түбіртек аламыз. Мен №10 кезекте тұрдым, қоңырауды күту үшін бірінші үйдің астына түсіп жатқанымды айтты. Олар жаңа жылға дейін баспана беруге уәде берді. Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық бөлімі бізді хабардар ету үшін біздің санаттағы 88 адаммен чат құрды. Бірақ әлі тыныштық бар», – дейді О.Тытенок.
Наталья Сенчина желтоқсан айында 15 жыл күткен екі бөлмелі пәтердің кілтін алғандардың бірі ғана. Бірақ ол әлі де оған кіре алмайды.
– Кезек «толық емес отбасы» санатында болды. Сол күні бізге кілттер берілді, біз ішке кірдік, пәтерлерді қарап шықтық, сыртқа шықтық, сосын кіреберістерді артымыздан бекітіп қойды. Олар бізге ешқандай нақты себеп көрсетпейді: не келісім-шарттар жоқ, не бәрі табылмады, немесе олар комиссия күтуде. Пәтер жылы, су бар, газ кейін қосылады деді. Жарық туралы әкімдік оның уақытша екенін айтты. Олар нақты қашан көшетінімізді айтпайды», – деді Н.Сенчина.
Әйгерім Шуқанова да «жетім» санатында. Тұрғын үй кезегінде 13 жылға созылады. Оған кілттер де берілді.
– Мен кезекте 18-ші болдым. Ұлым екеумізге бір бөлмелі пәтер берілді, олар бізге бір адамға 18 ш.м. рұқсат берілгенін түсіндірді. Олар екі бөлмелі пәтерді уәде еткенімен. Кілт тапсырылған соң әкімдікке бардым. 217 кабинетте құжат жоқ, телефон соғатындарын айтты, әлі үнсіздік», – деп шағымданады А.Шуқанова.
600 пәтерлік алты арендалық және коммуналдық үйлер, оның ішінде 120-сын жетім балалар алуы тиіс болатын. Олар үш жыл бұрын аяқталуы керек еді. Алайда, жосықсыз мердігер жұмысты аяқтауға асықпады. Өткен жылы облыстың бұрынғы әкімі Айдарбек Сапаров бұл үйлердің құрылысын күнде дерлік қадағалап отырды. Ал желтоқсан айында облыстың жаңа әкімі Ғауез Нұрмұхамбетов те, Петропавл қаласының әкімі Серік Мұхамедиев те жаңа ғимараттардың дайын екенін хабарлады. Салтанатты жағдайда оларға екі ғимараттан пәтер кілттері табыс етілді, қалғандары бірнеше апта ішінде таратылады деп уәде берілді. Ғ.Нұрмұхамбетов тіпті екі жаңа тұрғынға қонаққа барған.
Бірақ қаңтарда белгілі болғандай, үйлер қаңырап бос, ал тұру әлі басталмаған. Қала әкімдігінің баспасөз қызметі жағдайды тізімдерді нақтылау қажеттілігімен түсіндірді.
– Кезекте тұрғандардың барлығын таба алмаймыз. Бұл туралы қала әкімі Серік Мұхамедиев желтоқсандағы есеп беру жиынында айтты. Олардың үстінен басып, басқаларды толтыру мүмкін емес. Сонда қазір табылмағандар келіп, баспанасын талап етеді. Сондықтан біз кезекте тұрғандардың барлығын іздеп жатырмыз, содан кейін ғана көшеміз. Көрсетілген нөмірлерге жауап бермейді, бізге хабарласпайды, базада бар мекенжайларға барамыз», – деді баспасөз хатшысы Әсем Айтұлова.
Қала әкімдігі кезекті жаңартып жатқаны қараша айында белгілі болды. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет пен прокуратура Петропавлда тұрғын үй бөлуде көптеген заң бұзушылықтарды анықтады. Кезекте қайтыс болғандар да, мигранттар да болды, инспекторлар бір адамдардың қайталануы бар екенін анықтады. Қала әкімінің орынбасары Қалия Төренова тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық бөліміндегі қалыптасқан жағдайды кадрдың жиі ауысуымен негіздеді. Оның айтуынша, барлық заң бұзушылықтар жойылып, тізімдерді нақтылау үшін арнайы құрылған түгендеу тобы жұмыс істеп жатыр.
Тізімдер нақтыланғаннан кейін үйлер неге пайдалануға берілмеді, халық неліктен ынталандырылды деген сұрақтар ашық күйінде қалып отыр.
Жетім балалардың алаңдаушылығын түсінуге болады. Петропавлда олардың баспанаға деген құқықтары бірнеше рет бұзылған. Өткен жылы Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет заң бойынша мемлекеттік қордан берілетін баспананың 20 пайыздық үлесінің орнына бұл санаттағылар небәрі 11 пайызын алғанын анықтады. Ведомство жетім балаларды баспанаға мұқтаждар тізімінен себепсіз шығарудың 1360 жағдайын анықтады.
2021 жылы Петропавл қаласының тұрғыны, төрт жылдан астам пәтер кезегінде тұрған жетім Александр Рябуха марқұм ретінде кезектен шығарылғанын абайсызда білді. Содан кейін қала әкімдігі жан түршігерлік жағдайды техникалық ақау деп түсіндірді. Бұл жетім балалардың баспана бөлуде қиындықтарға тап болған жалғыз жағдайы емес.
Қала әкімдігінің ресми сайтында жарияланған мемлекеттік тұрғын үй қорынан тұрғын үй алуға кезекте тұрғандар туралы мәліметке сәйкес, Петропавлда «жетім және ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар» санатына енген 1817 адам кезекте тұр. Олардың кейбіреулері 10 жылдан астам уақыт бойы қалаған «шаршыларды» күтті.
Дереккөз: Kazinform
