«7-20-25» ипотекасы қазақстандықтар үшін қолжетімсіз болып қалып отыр
«7-20-25» жеңілдетілген ипотекалық бағдарламасы қазақстандықтардың көпшілігі үшін қолжетімсіз болып шықты. Ол іске қосылғалы бері 78 мың адам ғана шарттарды пайдалана алды, бұл жылжымайтын мүлік нарығындағы мәмілелердің жалпы санының 3 пайызына да жетпейді, — деп хабарлайды info.homsters.kz 31 арнаға сілтеме жасап.
Бағдарлама шектеулері және қаржыландырудың сарқылуы
Бағдарламаны жүзеге асыруға 2025 жылы 100 миллиард теңге бөлінсе, оның 25 миллиард теңгесі тоқсан сайын бөлінді. Алайда бұл шектеу тез таусылды. Көптеген банктер өздерінің ресми сайттарында жариялаған өтініштерді қабылдауды тоқтатты.
Сонымен қатар, 2025 жылдың басынан бастап соңғы 18 айда баспанасы болмағандарға бағдарламаға қатысуға мүмкіндік беретін норма енгізілді. «Қазақстанның тұрақты даму қоры» АҚ Сыртқы коммуникациялар қызметінің бас менеджері Айбар Олжаевтың айтуынша, бұл өзгеріс іс жүзінде қатысушылардың шеңберін кеңейтеді. Дегенмен, мамандардың айтуынша, бұл бағдарламаға ресми түрде баспанасын туыстарына бергендердің де қосылуына мүмкіндік беріп, шынымен мұқтаж азаматтарды кезекте қалдырады.
Бағдарламаның проблемалары мен шектеулері
Үкіметтің күш-жігеріне қарамастан, 7-20-25 бағдарламасында бірқатар маңызды кемшіліктер бар:
Тұрғын үй құнының шегі.
Шектеу тек пайдалануға берілген жаңа ғимараттарға ғана қатысты.
Сарапшылар орташа қазақстандықтар үшін ипотеканың қолжетімділігінің төмендігін алға тартады. Жылжымайтын мүлік саласындағы халықаралық сарапшы Лев Тетин бағдарламаны қайта қарау қажеттігін алға тартады. Оның пайымдауынша, мемлекет не шарттарды толығымен «қалпына келтіруі» керек, не оның орындалуын аяқтауы керек.
Жоғары пайыздық мөлшерлемелер
Жеңілдікті ипотекалық шарттарды ескерсек те, қазақстандық отбасылардың көпшілігінің баспана сатып алуға шамасы жоқ. Коммерциялық несиелер азаматтардың қаражатынан айтарлықтай асып түсетін мөлшерлемелермен беріледі.
AERC бас директоры Жаныбек Айғазин мемлекеттік қаржыландыру нарықтық тетіктерді толығымен алмастырмауы керек екенін атап өтеді. Оның ойынша, «7-20-25» сияқты бағдарламалар аз қамтылған отбасылар мен аз қамтылған азаматтарға ғана бағытталуы керек.
«7-20-25» бағдарламасы мемлекеттік қолдаудың маңызды құралына айналды, бірақ оның қазіргі шектеулері қайта қарауды талап етеді. Тұрғын үй мәселесін шешу үшін азаматтардың көп бөлігін қамти алатын икемді жағдай жасау қажет.
