Орал тұрғындары жаңа ғимаратқа көшіп кіре алмайды: ғимарат заңсыз деп танылды.
Орал тұрғындары құрылыс аяқталып, ғимарат инженерлік желілерге қосылған болса да, жаңа ғимаратқа көше алмайды. С. Камалова көшесі, 16-үйдегі көпқабатты ғимаратқа қатысты жағдай кеңінен қоғамдық наразылық тудырды. Бұл сондай-ақ құрылыс салушылардың әлсіз бақылауы азаматтардың құқықтарының бұзылуына әкелетінінің мысалына айналды, деп хабарлайды inform.kz.
Қақтығыс қалай басталды
Үлескерлердің айтуынша, Damustroyinvest компаниясы барлық қажетті рұқсаттарды алып, құрылысты бастады. Жұмыс уақытында аяқталды, ал ғимарат газ, су және электр қуатына қосылды. Алайда, жоба аяқталғаннан кейін Орал әкімдігі мен Батыс Қазақстан облысының сәулет-құрылыс бақылау департаменті тұрғын үйге рұқсат беру туралы анықтама беруден бас тартты.
Бас тарту көршілес жер телімінің иесінің талап арызына негізделген. Сот ғимаратты рұқсатсыз деп тапты. Осылайша ондаған отбасы түсініксіз жағдайда қалды.
Үлескерлер неге зардап шегуде?
Бүгінде елуге жуық отбасы меншік құқықтарын тіркей алмай, пәтерлеріне көшіп жатыр. Көпшілігі тұрғын үйлері үшін толық төлеп қойған. Олар пәтерсіз және қайтарымсыз қаламыз деп қорқады.
Сонымен қатар, олар реттеуші органдар арасындағы қақтығыстардың құрбаны болғанын айтады. Бір жағынан, құрылыс салушының құрылысқа рұқсаты болған. Екінші жағынан, ол азаматтардан инвестиция тартуға ресми рұқсат алмаған. Бұл сот ісінің заңды негізін құрады.
Биліктің ұстанымы
Батыс Қазақстан облысының Мемлекеттік сәулет-құрылыс қадағалау департаментінің басшысы Әлібек Антазиев ғимараттың құрылысы 2024 жылдың тамыз айында басталғанын түсіндірді. Бір айдан кейін көршілес мүлік иелері Құрылыс комитетіне шағым түсірді. Олар құрылыс салушы ережелер мен көршілерінің құқықтарын бұзып жатыр деп мәлімдеді.
Тексеру нәтижесінде ғимараттың егжей-тегжейлі даму жоспарына сәйкес келмейтіні анықталды. Нақтырақ айтқанда, бұл аумақта екі қабаттан аспайтын құрылыс салуға рұқсат етіледі. Сонымен қатар, өрт қауіпсіздігі мен санитарлық талаптардың бұзылуы анықталды. Сондықтан ғимарат бекітілген стандарттардан ауытқумен салынған деп танылды.
Сот шешімі және оның салдары
2025 жылдың 30 мамырында Орал қалалық №2 соты құрылыс салушыға ғимаратты бұзуды бұйырды. Осыған қарамастан, үлескерлер шешімді қайта қарауды талап етуді жалғастыруда. Олар апелляциялық шағым түсіріп, билік органдарынан мүлікті заңдастыруды қарастыруды сұрап отыр.
Билік өз тарапынан құрылыс салушының арнайы рұқсатсыз азаматтардан қаражат жинауға құқығы болмағанын атап өтеді. Сондықтан мұндай әрекеттер заңды бұзады. Сонымен қатар, барлық жиналған қаражат қайтарылуға жатады.
Тәуелсіздік көшесі, 39-үйде де осындай жағдай орын алды. Бұл ғимарат та құжатсыз салынған, ал сот оны бұзуға бұйрық берді. Нәтижесінде аймақтағы заңсыз құрылысқа назар аударылды.
Жергілікті билік органдары қалай жауап беріп жатыр?
Облыс әкімінің өтініші бойынша Оралда мониторинг тобы құрылды. Сәулет бақылау бөлімімен бірлесіп, рұқсатсыз салынған барлық ғимараттарды тексеріп жатыр. Сонымен қатар, қала халыққа белсенді түрде түсіндіру жұмыстарын жүргізуде.
Билік органдары заңсыз салынған ғимараттардан тұрғын үй сатып алу елеулі тәуекелдер тудыратынын ескертеді. Сондықтан азаматтарға инвестиция салмас бұрын құрылыс салушыны ресми тізілімдерде тексеру ұсынылады. Бұл қаржылық шығындар мен сот істерінің алдын алуға көмектеседі.
Үлескерлерді не күтіп тұр
Заңгерлер инвестицияларын қайтару оңай болмайтынын атап өтеді. Сот құрылыстың заңсыздығын растаса да, үлескерлер өтемақыны тек құрылыс салушының банкроттық рәсімдері аяқталғаннан кейін ғана алады. Сонымен қатар, бұл процесс бірнеше жылға созылуы мүмкін.
Сонымен қатар, нарық сарапшылары мұндай жағдайлар Қазақстанда жиілеп кеткенін атап өтеді. Мұның себептері бақылаудағы олқылықтар және үлестік құрылысқа рұқсат берудегі ашықтықтың болмауы болып қала береді.
Қорытынды
Тарих саланың проблемаларын айқын көрсетті. Бақылаудың жеткіліксіздігі және құжаттарды әлсіз тексеру адамдардың үйлері мен ақшаларынан айырылуына әкеледі.
Мұндай оқиғалардың қайталануына жол бермеу үшін сарапшылар шенеуніктердің жауапкершілігін арттыруды және салынып жатқан барлық жобалардың бірыңғай дерекқорын құруды ұсынады. Тек осы тәсілмен ғана нарық қауіпсіз болады.
Сонымен қатар, Орал тұрғындары жаңа ғимаратқа көшіп кіре алмайды, ал Камалова көшесіндегі ғимараттың тағдыры белгісіз болып қала береді.
