Алматыдағы жаңа құрылыс шектеулері қаланың бас жоспарын өзгертеді.
Президенттің нұсқауымен қаланың оңтүстік бөлігінде құрылысқа жаңа шектеулер енгізілуде. Бұл шектеулер инфрақұрылымға түсетін жүктемені азайтуға бағытталған. Олар сонымен қатар таулы аймақтарды қорғауға және мегаполистің табиғи сипатын сақтауға арналған.
Бас жоспарда не өзгереді?
Алматының бас жоспары үлкен өзгерістерді күтуде. Қалалық сәулет басқармасының хабарлауынша, құжат жаңа ережелерді көрсету үшін жаңартылады. Содан кейін ол қоғамдық пікірге жіберіледі. Түзетулер 2025 жылдың соңына дейін әзірленеді. Қоғамдық тыңдаулар 2026 жылдың бірінші тоқсанына жоспарланған. Үкіметтің бекітуі екінші тоқсанда күтілуде. Сондықтан өзгерістер 2026 жылдың ортасына дейін күшіне енбейді.
Енді қай жерде құрылысқа рұқсат етілмейді?
Шектеулердің көпшілігі қаланың жоғарғы, оңтүстік бөлігіне қатысты. Жобаға сәйкес, Алматыдағы жаңа құрылыс шектеулері Сайна мен Жандосов көшелерінің оңтүстігіндегі, Әл-Фараби даңғылы, Шығыс айналма жолы және Талғар тас жолының оңтүстігіндегі аудандарға қатысты. Мұнда көппәтерлі үйлер салуға және кез келген құрылыс салуға мүлдем тыйым салынады. Мектептер, ауруханалар, балабақшалар сияқты әлеуметтік нысандар ғана ерекшелік болып табылады.
Аулаларда жаңа тұрғын үй кешендерін салуға да тыйым салынған. Бұл аймақтарда тек әлеуметтік және коммуналдық құрылымдарға рұқсат етіледі. Саябақтарда, алаңдарда және алаңдарда тек шағын сәулет нысандары мен тұрақты құрылыстары жоқ жерасты тұрақтарына рұқсат етіледі.
Жаңа биіктік ережелері
Қалған құрылыс аймақтары үшін ғимарат биіктігі бойынша шектеулер белгіленді. Абай даңғылының оңтүстігі мен Әл-Фарабидің солтүстігіндегі тұрғын үй кешендерінің биіктігі шамамен 35 метрге тең, тоғыз қабаттан аспауға рұқсат етіледі. Бұдан да қатаң тәртіп Талғар трассасының оңтүстігіндегі, Шығыс айналма жолы, Сайна мен Жандосова көшелері үшін қолданылады. Онда жертөлелері бар үш қабатты үйлерге ғана рұқсат етілген.
Мектептер, ауруханалар және басқа да әлеуметтік инфрақұрылым нысандары биіктігі 25 метрге дейін салынуы мүмкін. Оның үстіне, тоғыз қабаттан асатын көп функционалды кешендер салуға жобаның әлеуметтік маңызы болған жағдайда ғана рұқсат етіледі. Энергия үнемдейтін және жер сілкінісіне төзімді технологиялар міндетті болып табылады. Сонымен қатар, мұндай ғимараттардағы тұрғын үй алаңының үлесі жалпы алаңның 30% аспауы керек.
Неліктен шектеулер қажет?
Сарапшылар Алматыдағы жаңа құрылыс шектеулері ұзақ мерзімді урбанизация проблемаларына жауап деп есептейді. Соңғы жылдары қала тауға қарай қарқынды өсуде. Бұл ретте жолдар мен инженерлік желілердегі жүктеме шекті деңгейге жетті. Алматының жоғарғы бөлігі де сейсмикалық қауіпсіздікке ең осал болып табылады.
Сәулетшілердің айтуынша, бұрынғы рұқсат беру жүйесі тіпті топырақ пен еңіс шектеулері бар учаскелерде де толтыруды дамытуға мүмкіндік берді. Жаңа ережелер бұл тәуекелдерді жойып, қаланы дамыту саясатына стратегиялық назар аударуды қалпына келтіруі керек.
Нарықты не күтіп тұр?
Құрылыс секторы үшін жаңа ережелер құрылыс алаңдарының қысқаруын білдіреді. Әзірлеушілер сонымен қатар қаланың орталық және солтүстік аудандарына қарай бағдарлануы керек. Сарапшылар бұл қысқа мерзімде тұрғын үй құрылысының көлемін азайтуы мүмкін деп болжайды. Дегенмен, ұзақ мерзімді перспективада бұл шаралар қала инфрақұрылымын дамытуға, қаланы тұрақты және өмір сүруге қолайлы етуге көмектеседі.
Осылайша, Алматыдағы жаңа құрылыс шектеулері теңгерімді және қауіпсіз қалалық ортаны құру жолындағы маңызды қадам болмақ. Бұл шектеулер тек табиғи ландшафтты сақтап қана қоймайды, сонымен қатар мегаполистің дамуының жаңа моделін белгілейді, мұнда өмір сүру сапасы салынған шаршы метрлердің санынан басым болады.
