ҚҚС көтерілуі Қазақстандағы тұрғын үй бағасына қалай әсер етеді?
Қосылған құн салығы (ҚҚС) ставкасының көтерілуімен қазақстандық жылжымайтын мүлік нарығы жаңа экономикалық міндеттерге тап болып отыр. Ел тұрғындарының көбісі: бұл баспана құнының қымбаттауына әкеп соқтыра ма?
ҚҚС-тың жылжымайтын мүлік нарығына әсері
Тарихи деректерге сүйенсек, Қазақстанда баспана құны шетел валютасына байланысты емес, негізінен теңгемен қалыптасады. Валюта бағамының құбылуының өзінде жылжымайтын мүлік теңгелік актив болып қала береді. Егер доллар қымбаттаса, кейбір сатушылар бағаны уақытша қайта қарауы мүмкін, бірақ ұзақ мерзімді перспективада құн ұлттық валютадағы іргелі деңгейге оралады.
Бастапқы нарық: баспана қолжетімді болып қала ма?
Соңғы заңнамалық өзгерістерге сәйкес, ҚҚС-тың өсуі жылжымайтын мүліктің бастапқы нарығына әсер етпейді. Бұл басқа реттеу тетіктері енгізілуі мүмкін болса да, жаңа үйлердегі пәтерлерді сатуға жаңа салық салынбайды деген сөз.
ҚҚС өсуі аясында бағаның жалпы өсуі
Салық ауыртпалығының кез келген артуы тауарлар мен қызметтердің құнына әсер етеді. ҚҚС ставкасы 16%-ға дейін көтерілген жағдайда 3-3,5%-ға бір реттік инфляциялық қысым күтілуде. Бұл салық салынатын өнімдердің барлық санаттарына әсер етеді.
Коммуналдық қызметтер: Бағаның өсуі сөзсіз бе?
ҚҚС-тың өсуі коммуналдық қызмет тарифтеріне де әсер етеді. Салық ставкасын арттыру автоматты түрде сәйкес қызметтердің құнының өсуіне әкеледі. Дегенмен, бұл әсер қысқа мерзімді болады, содан кейін нарық жаңа жағдайларға бейімделеді.
Осылайша, мүмкін болатын қысқа мерзімді бағаның өсуіне қарамастан, жылжымайтын мүліктің құнын қалыптастыратын іргелі факторлар өзгеріссіз қалады.
