Жылжымайтын мүлікке салынатын салықтар: төлеу және жіктеу нюанстары

Жылжымайтын мүлік бар жерде салықтар да, түрлі алымдар да бар. Жылжымайтын мүлікке салынатын салықтар туралы айтқанда, олардың екі топқа бөлінетінін білу керек. Біріншісі бір рет төленуі керек, ал қалғандары – тұрақты, яғни жыл сайын. Пәтерді сатып алу кезінде сіз қандай жарналарды жыл сайын, ал қайсысын бір рет төлеу керектігін түсінуіңіз керек.

Бір реттік салықтар

Бір жылдан аз мерзімге иелігінде тұрған және кәсіпкерлік мақсатта пайдаланылмайтын мүлікті сатқан кезде осы өсім сомасының 10% мөлшерінде құн өсімі бойынша жеке табыс салығын төлеу қажет. Мысал келтірейік: екі миллион теңгеге пәтер алдың, бір жылдың ішінде төртке саттың. Біздің жағдайда құн өсімі екі миллион теңгені құрайды. Осы сомадан тура 10% шегеріп, 200 мың теңге аламыз. Меншік құқығы бір жылдан астам бұрын тіркелген жылжымайтын мүлікті сатсаңыз, сізге бұл салықты төлеу қажет болмайды.

Пәтер сататын әрбір азамат салық сомасын өз бетінше есептеп, келесі жылдың наурыз айының соңғы күнінен кешіктірмей төлеуге міндетті екенін ескертеміз.

Бірнеше жылжымайтын мүлікті сату

Белгілі бір уақыт ішінде қанша пәтер сатқыңыз келетіні салықтарға ешқандай әсер етпейді. Егер сіздің иелігіңізде, мысалы, бір жылдан астам меншігіңізде болған 7 нысан болса, олардың барлығын кез келген уақытта салық төлемей сата аласыз. Егер пәтерлердің кез келгені сіздің меншігіңізде 365 күннен аз уақыт болса, салықты әрбір нысан үшін төлеу қажет болады.

Пәтер сыйлаған кезде салық төлеуім керек пе?

Көптеген адамдарда жылжымайтын мүлікке сыйға салынатын салық туралы сұрақтар бар. Пәтер сыйға берілген немесе мұрагер болса, жарна төлеудің қажеті жоқ. Сыйға алу шарты бойынша салық тұрғын үй алаңын оны кәсіпкерлік мақсатта қаржылық пайда алу мақсатында пайдалануға ниет білдірген жеке кәсіпкер алған жағдайда ғана төленеді.
Сатып алу бағасы болмаған кезде құн өсімі тұлғаның сатылатын мүлікке меншік құқығын тіркеген кездегі объектінің сату бағасы мен оның нарықтық бағасы арасындағы айырма болып табылады. Бұл мұраға да, пәтерді сыйлыққа алуға да қатысты, өйткені екі жағдайда да сатып алу бағасы жоқ. Салық төлеуші ​​объектінің нарықтық құнын дербес анықтауға міндетті келесі жылдың наурыз айының соңғы күнінен кешіктірмей оған меншік құқығын тіркеу. Ол үшін кәсіби бағалаушыға хабарласып, одан жылжымайтын мүлікті бағалауға тапсырыс бере алады немесе қосымша қаржылық шығындарсыз мәселені өз бетімен шешуге тырысады. Өткен күнге объектінің нарықтық құнын анықтауға заңмен тыйым салынбаған.

Егер нарықтық құн болмаса, құнның өсуі объектіні сату бағасы мен осы объектінің бағалау құны арасындағы айырма болады. Тұрғын емес жылжымайтын мүлікке келетін болсақ, салық сату бағасына салынады, яғни мұндай нысанды сататын меншік иесі мәміленің барлық сомасына салық төлеуі керек болады.

Пәтерді айырбастау кезінде алынатын салық

Айырбастау шарты бойынша тараптардың әрқайсысы бір-біріне қарамағындағы жылжымайтын мүлік объектісін береді. Бұл жағдайда мәміленің екі тарапы да сатып алушы және сатушы болып табылады. Адамдар өзгертетін жылжымайтын мүлік, егер шартта өзгеше көзделмесе, баламалы болып есептеледі. Егер екі мүліктің бағасы әртүрлі болса, арзанырақ мүліктің иесі құнының айырмашылығын қымбатырақ мүліктің иесіне төлеуге міндеттенеді.

Мәміле қатысушылары құны бірдей объектілерді айырбастаған кезде олар одан экономикалық пайда алмайды, яғни іс жүзінде олардың табысы жоқ, сондықтан салық төлеудің қажеті жоқ. Тараптардың бірі объектіге қосымша ақы төлегенде де солай болады. Бұл жағдайда қаржылық пайда болмайды, тек қатысушылардың біреуінің жұмсаған шығындары мәмілелер.

Құны бойынша ерекшеленетін екі объектіні қосымша төлемсіз айырбастау болған жағдайларда, олардың бағасының айырмашылығына салық салынады және қымбатырақ мүлікті алған және ол үшін қосымша ақы төлемеген тұлғаның кірісіне қосылады. Салық сатқандағыдай болады, яғни құн өсіміне 10% мөлшерлемемен.

Салық төлеу

Жылжымайтын мүлік объектісінің жаңа иесі әділет органдарына тіркеу үшін құжаттарды тапсырғанға дейін алым төлеуге міндетті. Сондай-ақ, ол салық емес, жеке нотариустардың қызметтерін төлейді. Сомадағы алым Қазақстан Республикасының Салық кодексінде көзделген ставкалардан төмен болмауы керек. Шығындарды шамамен есептей алуыңыз үшін біз сізді жылжымайтын мүлікке қатысты нотариаттық қызметтер үшін мемлекеттік баж ставкаларымен таныстырамыз.

1. Егер қала аумағындағы объектiнi иелiктен шығару туралы шартты нотариус куәландырса және тараптардың бiрi заңды тұлға болса, онда мөлшерлеме АЕК-тен мың пайызды құрайды.
30 айлық есептiк көрсеткiштi құрайтын объектiсi үшiн мөлшерлемелер мынадай: егер объект балаларына, ата-анасына немесе басқа туыстарына берiлсе, ставка АЕК-тен 100%, ал басқа адамдарға – 300% құрайды. АЕК. Егер объектінің құны 30 АЕК-тен жоғары, содан кейін ставка туыстары үшін 500% және қалғандары үшін 700% құрайды. Егер операция ипотекалық несие арқылы алынған ақша есебінен жүзеге асырылса, мөлшерлеме 200% құрайды.
2. Ауылдық елді мекендегі объектіні иеліктен шығару туралы келісімді нотариус куәландырса, онда бұл ретте мәміле тараптарының бірі заңды тұлға болған кезде мөлшерлеме айлық есептік көрсеткіштің 100 пайызын құрайды. Мүлікті туыстарына беру кезінде 50% мөлшерлеме, ал меншік иесі мүлікті басқа тұлғаларға берген жағдайда 70% мөлшерлеме болады.

Енді сіз жылжымайтын мүлік салығы туралы көбірек білесіз. Порталдағы басқа мақалаларды да оқуды ұсынамыз Homesters.kz . Сайтта біздің елдегі пәтерлер туралы көбірек білуге ​​болатын көптеген пайдалы ақпарат бар!