Ипотекалық несиелеудің төмендеуі жылжымайтын мүлік бағасының төмендеуіне әкелуі мүмкін
Ипотекалық несиелердің қолжетімділігін шектеу және оның шарттарын қатайту қазақстандық жылжымайтын мүлік нарығындағы бағаның одан әрі төмендеуіне әкелуі мүмкін, деп санайды Homsters.kz сарапшылары.
Қазақстандық банктер ипотекалық несиелеу көлемін қысқартып, тұрғын үй сатып алу үшін несиелік бағдарламалардың шарттарын қатайтуды жалғастыруда.
Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің және екінші деңгейлі банктердің есептілігінің деректері бойынша осы сегменттегі жетекші 10 банктің ипотекалық несие портфелінің өсімі 2014 жылғы 26%-ға қарсы 2015 жылы бар болғаны 11%-ды құрады. Сонымен қатар, Ranking.kz агенттігінің мәліметінше, 2014 жылдың үшінші тоқсанынан бастап банктердің ипотекалық портфелі өсімін тоқтатты, ал 2016 жылдың бірінші тоқсанында тұрғын үй сатып алуға берілген несиелердің көлемі ең төменгі деңгейге дейін төмендеді. соңғы 5 жыл ішінде.
Homsters.kz сарапшыларының пікірінше, ипотека нарығының мұндай серпіні жылжымайтын мүлік нарығындағы жағдайға және макроэкономикалық көрсеткіштерге жауап болды. «Қазақстанда ипотекалық несиеге сұраныстың төмендеу үрдісі 2014-2015 жылдардағы ұлттық валютаның елеулі девальвациясымен белгіленді, бұл теңгедегі тұрғын үй бағасының пропорционалды өсуіне және несиелік несиелердің автоматты түрде төмендеуіне әкелді. шаршы метрге төлем қабілетті сұраныс», – деді Homsters.kz Қазақстандағы өкілдігінің басшысы Олеся Мельникова. Оның айтуынша, банктер әлеуетті қарыз алушылардың ұзақ мерзімді перспективада табысының тұрақтылығына сенімді емес, ипотекалық несиеге аса сақтықпен қарай бастады.
Банк несиелерінің қолжетімділігін шектеу тұрғын үй бағасының төмендеуіне қосымша фактор болуы мүмкін, деп сенімді Homsters.kz. Аз дәрежеде бұл фактор бастапқы тұрғын үй құнына әсер етеді. «Құрылыс салушылар қазірдің өзінде сатып алушыларға арналған акциялар мен бөліп төлеу бағдарламаларының көмегімен тұрғын үйге деген сұранысты сәтті қолдайды», – деп атап өтті Олеся Мельникова. Оның айтуынша, бөліп төлеу шарттары әдетте банктік ипотекаға қарағанда тиімдірек – әзірлеушілер төмен пайыз ұсынады және қарызды мерзімінен бұрын төлеу үшін айыппұл талап етпейді.
Ал міне Ипотекалық несиелендірудің толық тоқтауымен қайталама нарықтағы бағалар күрт төмендеуі мүмкін. Шынында да, нарықтың бұл сегментінде тұрғын үй сатып алуды қаржыландырудың балама схемасы жоқ. «Алайда, қазір алаңдауға негіз жоқ. Ірі банктер қарыз алушыларға талапты күшейтіп жатқанымен, ипотекалық бағдарламаларды қысқартып жатқан жоқ», – дейді Олеся Мельникова. Сонымен қатар, оның айтуынша, «Қазақстанның тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» Өңірлерді дамытудың 2020 жылға дейінгі бағдарламасы аясындағы мемлекеттік қолдаудың арқасында ипотекалық несиелендіру нарығындағы үлесін арттыруды жалғастыруда. Ranking.kz мәліметінше, қазіргі уақытта Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі Қазақстан ипотекалық нарықтың 30%-дан астамын бақылайды, ал бір жыл бұрын банктің үлесі жалпы ипотекалық несие портфелінің 28%-ын құраған.
