Алматы, Астана және Шымкент қалаларында жалға берілетін тұрғын үйлерден шығару: жалға алушылар не істеу керек?
Алматы, Астана және Шымкент қалаларында жалға берілетін баспанадан шығару 2,5 мыңға жуық отбасын қамтып отыр. Бұл азаматтар мемлекеттік бағдарлама бойынша пәтерлерді сатып алу құқығынсыз алған, енді олар берілген үй-жайдан кетуге міндетті. Ірі көлемде көшіру ресми хабарламалармен бірге жүреді, өз еркімен кетуден бас тартқан жағдайда сотқа жүгінуге болады.
Жалға берілетін тұрғын үйден шығару кімге әсер етеді?
Бұл бастама 2019 жылы жұмыс істейтін жастарға арналған мемлекеттік бағдарламаға қатысушыларға қатысты болады. Мәдениет министрлігінің мәліметінше, Астана, Алматы және Шымкент қалаларынан 2 489 отбасы жалдау мерзімі аяқталғаннан кейін пәтерлерін босатуы керек.
Бағдарламада тұрғын үйді бес жылға дейінгі мерзімге сатып алу құқығынсыз жалға беру қарастырылған. 2023 жылы бұл мерзім үш жылға дейін қысқарды. Жаңа шарттарға сәйкес, жыл сайын жинақ шотында 170 АЕК жинақталған жағдайда ғана ұзарту мүмкін болады.
Неліктен жалдамалы баспана сатып ала алмайсыз?
Мәдениет және ақпарат министрлігі бағдарлама механизмінде төлемнің жоқтығын растады. Басты идея жастарды жинақ пен ипотека арқылы өз бетінше баспана алуға ынталандыру болды. Ережелер бағдарламаға қатысуды 35 жасқа толмаған, жұмысы және табысы болуымен шектейді.
Жалға алушылардың пәтерлерді сатып алу туралы өтініштеріне қарамастан билік бас тартуды заңның сақталмауымен түсіндірді. Сондай-ақ, басымдық берілген санаттарға қарағанда, тұрғын үй қатысушылардың әлеуметтік жағдайына қарамастан бөлінгені баса айтылды.
Көшіруден кейін қандай баламалар бар?
Министрлік әкімдіктермен және «Отбасы банкімен» бірлесе отырып, бағдарламаға қатысушыларға балама: жеңілдетілген ипотекалық несие беруді ұсынады. Арнайы өңірлік бағдарламалар аясында 19 жылға дейінгі мерзімге 10 пайыздық бастапқы жарнамен жылдық 5 пайызбен несие беріледі.
Қатысушылар төлем қабілеттілігін растап, жергілікті атқарушы органнан «Отбасы банкіне» жолдама алуы қажет. Дегенмен, табысы төмен немесе нашар несие тарихына байланысты бәрі бірдей мақұлдана алмайды.
Босаған пәтерлердің жағдайы не болмақ?
4581 келісім-шарт жасалған Алматыда 2019 жылдан бері баспананы жалға алған 1050 отбасы бірінші болып шығарылмақ. Әкімдіктің қаулысымен босаған пәтерлер әлеуметтік осал санаттағы кезекте тұрғандар арасында қайта бөлінеді:
Ұлы Отан соғысының ардагерлері мен оларға теңестірілгендер;
жетімдер;
I және II топтағы мүгедектер;
көп балалы отбасылар;
мүгедек балалары бар отбасылар.
Осылайша, жалдамалы баспанадан шығару жеке баспана алу үшін ақша жинай алмаған отбасылардың едәуір бөлігіне әсер етеді. Бұл ретте мемлекет ипотекалық бағдарламалар арқылы қолдау шараларын әзірлеуді жалғастыруда, бірақ қолданыстағы жалға беру қорын сатып алу мәселесі жабық күйінде қалып отыр.
