Кепілдегі пәтер: сатып алушы нені білуі керек
Жылжымайтын мүлік нарығында «кепілдегі пәтер» деген жазу жиі кездеседі. Бұл тұжырым тұрғын үй, үй немесе жер учаскесі ипотекалық немесе басқа несие бойынша кепіл ретінде әрекет ететінін білдіреді. Ресми түрде қарыз алушы меншік иесі болып қалады, бірақ ол банктің келісімімен ғана мүлікке билік ете алады. Несие өтелмесе, кепілдегі пәтер қаржы институтының меншігіне өтеді.
Көрінетін күрделілігіне қарамастан, мұндай тұрғын үйді сату заңды. Бұл үшін банктің ресми рұқсаты қажет. Мүлікке арналған құжаттар әдетте несие берушіде сақталады. Сонымен қатар, мәмілені тіркеген кезде нотариус деректер базасындағы ауыртпалықтарды үнемі тексереді, сондықтан кепіл фактісін жасыру мүмкін емес.
Кепілдегі пәтер: артықшылықтары
Кепілдегі пәтерлердің де артықшылықтары бар. Ең бастысы – құқықтық тазалық. Банк ешқашан күмәнді нысанды кепілдікке қабылдамайды, сондықтан барлық құжаттар мұқият тексеруден өтеді. Кейде мұндай пәтерлердің бағасы нарықтық бағадан төмен болады, бұл сатып алуды тартымды етеді. Дегенмен, кемшіліктер де бар. Мәміленің мерзімі кешіктірілуі мүмкін, ал пәтерлерді таңдау шектелген.
Ауыртпалықты тексеру үшін eGov порталы арқылы иесінен Form-2 сертификатын сұрау жеткілікті. Онда кепіл шартының тіркелген-тіркелмегені және құқықтың иесі қай банк екені көрсетіледі.
Кепілге қойылған пәтерді сатып алу
Кепілге қойылған пәтерді сатып алу процесінің бірнеше ерекшеліктері бар. Көбінесе сатушы үшін қарызды өтеу схемасы қолданылады. Сатып алушы несиенің қалған сомасын банкке аударады, содан кейін ауыртпалық жойылады, тараптар сатып алу-сату шартын жасайды. Бұл кезеңде бәрін дұрыс ресімдеу маңызды: алдын ала келісім жасаңыз, пәтердің сипаттамаларын, банктік деректемелерді және соңғы мәміленің шарттарын көрсетіңіз. Мүмкін болатын дауларды болдырмау үшін барлық әрекеттерді нотариус арқылы жүзеге асырған жөн.
Ақшаны аудару тек ресми түрде – банктің кассасы немесе транзиттік шоты арқылы жүзеге асырылуы тиіс. Төлем мақсатында қаражат сатушының несиесін өтеуге жұмсалатынын көрсету қажет. Несие жабылғаннан кейін сатушы пәтердің құжаттарын қабылдап, негізгі сатып алу-сату шартына қол қояды. Меншік құқығы сатып алушыға мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін ғана өтеді.
Кейде сатып алушылар кепілге қойылған мүлікті ипотекаға алуды жөн көреді. Көбінесе сатушының несиесі бар банкте мұны істеу ыңғайлы. Бұл жағдайда процесс тезірек жүреді: сатып алушы кепілдік хат алады, тараптар нотариуспен келісімге қол қояды, ал ақшаны банк жаңа кепілді тіркегеннен кейін аударады.
Нәтиже
Кепілге пәтер сатып алу әрқашан қосымша қадамдармен байланысты, бірақ дұрыс көзқараспен тәуекелдер аз. Ең бастысы, банк пен нотариус арқылы жұмыс істеп, құжаттарды мұқият тексеріп, әрбір ақшалай операцияны жазып алу. Оның есесіне сіз таза тарихы бар, кейде нарықтағыдан да қолайлы бағамен жылжымайтын мүлікті ала аласыз.
