Қазақстанның тұрғын үй қоры: қандай тұрғын үй ескі немесе жаңа
Тұрғын үйдің сапасы оның жасына және техникалық жағдайына тікелей байланысты. Қазақстанның тұрғын үй қоры жаңадан және кеңестік ғимараттардан тұрады. Соңғы жылдары құрылыс қарқыны бәсеңдеп, сұраныс арта түсуде, деп хабарлайды krisha.kz.
Қазақстанның тұрғын үй қоры: елде қанша үй бар
Ұлттық статистика басқармасының мәліметі бойынша 2024 жылы елімізде 2,5 миллион тұрғын үй болған. Оның үстіне 1970 жылға дейін 736 мыңға жуық ғимарат салынған. Осылайша, үйлердің 30%-ға жуығы ескірген, ал көпшілігі жөндеуді қажет етеді. Сонымен қатар, ескі тұрғын үйлердегі коммуникациялардың тозуы апаттардың жиі болуына әкеледі.
Ескі үйлердің ең көп саны қайда шоғырланған?
Қазақстанның тұрғын үй қоры әсіресе орталық және солтүстік өңірлерде қартаюда. Атап айтқанда, ескі үйлер саны бойынша көш бастап тұрғандар: Қарағанды облысы – 58 000 нысан; Шығыс Қазақстан – 55 600 үй; Ақмола – 63 000 ғимарат. Сонымен қатар, Жамбыл және Жетісу облыстарында 50 000 және одан да көп ескі ғимараттар тіркелген. Сондықтан бұл өңірлер бірінші кезекте жаңарту бағдарламаларын қажет етеді.
Құрылыс қай жерде қарқынды жүргізілуде
Сонымен қатар, еліміздің оңтүстік өңірлерінде жаңа тұрғын үйлер бой көтеруде. Атап айтқанда, Алматы, Түркістан және Маңғыстау облыстарында құрылыс қарқынды жүргізілуде. Жоғары көрсеткіш Алматы мен Шымкентте де сақталуда. Демек, Қазақстанның тұрғын үй қоры біркелкі емес дамып келеді. Ал, Қарағанды облысы 20 жылда небәрі 10 мың жаңа үй салған. Салыстыру үшін: Алматы облысында осы кезеңде 80 мыңнан астам ғимарат бой көтерді.
Ірі қалалар бойынша статистика
Астанада бір үйдің орташа жасы 28 жасты құрайды. Ғимараттардың тек 18% 1970 жылға дейін салынған, ал 82% жаңа. Қалада 30 546 үй болса, оның 20 мыңға жуығы заманауи үлгідегі үйлер.
Алматыдағы жағдай басқаша. Тұрғын үйдің орташа жасы – 33 жас. Әрбір төртінші ғимарат Кеңес Одағы кезінде салынған. Соған қарамастан, тұрғын үй қоры Алматыдағы ең ірі болып қала береді.
Шымкент «ең жас» мегаполис болып саналады. Мұндағы тұрғын үйлердің тек 13%-ы ғана 1970 жылға дейін салынған. Үйлердің 60%-ға жуығы 2001 жылдан кейін пайда болды.
Неліктен үйдің жасы маңызды?
Банктер 50 жылдан асқан ғимараттарда тұрғын үй алуға несие беруге құлықсыз. Сонымен қатар, ескі ғимараттар апаттық тізімге жиі енгізіледі. Сондықтан тұрғын үйдің жасы ипотеканың болуына тікелей әсер етеді.
Бүгінгі таңда еліміздегі ғимараттардың 70%-ы 1970 жылдан кейін салынған. Дегенмен, нысандардың 30%-ға жуығы моральдық және техникалық тұрғыдан ескірген. Қазақстанның тұрғын үй қорын, әсіресе солтүстік және орталық аймақтарда жаңарту қажет. Бұған қоса, 2021 жылдан бастап құрылыстың бәсеңдеуі болашақ тұрғын үй бағасына әсер етуі мүмкін. Осылайша, тек қана кешенді жаңарту бағдарламасы мен белсенді даму нарықты теңгерімге келтіруге көмектеседі.
